In gesprek met Peter Luscuere
In Stad aan ’t Haringvliet op Goeree-Overflakkee werkt een groep inwoners samen met partners aan een plan voor een aardgasvrij Stad aan ’t Haringvliet. Dit door collectief over te stappen op groene waterstof of een eigen individuele aardgasvrije oplossing. In dit artikel gaan we in op de mogelijkheden van waterstof als energiedrager. Om hier meer over te weten te komen, spraken we uitgebreid met professor Peter Luscuere, specialist op het gebied van duurzame energie en waterstof.
In de media worden al geruime tijd verschillende inzichten gedeeld. Voor de één is waterstof een slecht alternatief voor aardgas en de ander ziet waterstof als een toekomstbestendige energiedrager. In een gesprek met professor Peter Luscuere MSc komen verschillende inzichten over waterstof en energie aan bod. Peter is emeritus-hoogleraar bouwfysica en installaties aan de TU Delft, gasthoogleraar aan de Tianjin University in China, was directeur van Royal Haskoning en oprichter van Inspired Ambitions, een onafhankelijk adviesbureau. Hij volgt het project Stad Aardgasvrij met grote belangstelling.
Oplossingen bedenken en partijen bij elkaar brengen
De interesse voor duurzaamheid en energie is ontstaan toen Peter in het begin van zijn carrière bij Philips werkte als adviseur. Er werd veel energie gebruikt, maar ook veel materialen met hoge kosten als gevolg. Om dit te veranderen werd een ‘zero waste’ programma bedacht en uitgevoerd, met als doel minder energie gebruiken. En daarnaast verspilling tegen te gaan door reststromen opnieuw te gebruiken of te recyclen. Naast zijn advieswerkzaamheden ging Peter in deeltijd aan de slag als professor bij de Technische Universiteit in Delft. Deze inspirerende combinatie tussen praktijk en universiteit leidde tot zijn passie voor hernieuwbare of duurzame energie op basis van natuurlijke hulpbronnen zoals wind en zon. Peter vertelt enthousiast over zijn initiatief ‘Royal Cradle’. “Royal Cradle is een internationaal samenwerkingsverband van vijftig medewerkers binnen Royal Haskoning die zich wereldwijd bezighielden met duurzaamheidsprojecten gericht op energie, water en vruchtbare grond. Zij deelden hun kennis met elkaar om oplossingen te bedenken voor duurzaamheidsvraagstukken. Ook brachten zij partijen bij elkaar. Om een gemeenschappelijke visie op het gebied van duurzaamheid te ontwikkelen is het noodzakelijk dat bedrijven, overheden en universiteiten nauw met elkaar samenwerken”.
Voortrekkersrol Stad Aardgasvrij
Ondanks dat Peter gepensioneerd is, is hij nog steeds betrokken bij projecten op het gebied van duurzaam bouwen, waterstof en innovatie. Zo volgt hij het project Stad Aardgasvrij met grote belangstelling. “Een fantastisch project!”, vertelt hij. “Stad Aardgasvrij heeft een voortrekkersrol. Voor het eerst zou een volledige woonkern in Nederland aardgasvrij kunnen worden, door over te stappen op waterstof. Problemen waar we bij dit project tegenaan lopen worden opgelost en gebruikt voor andere waterstofprojecten in de toekomst. Eén van de problemen is bijvoorbeeld dat er nog geen wet- en regelgeving bestaat voor de levering en het gebruik van waterstof in de bebouwde omgeving. Dit wordt opgelost met tijdelijke wet- en regelgeving. Mocht in de toekomst heel Nederland over kunnen stappen op waterstof in plaats van aardgas dan leidt het, mede door het project Stad Aardgasvrij, tot permanente wet- en regelgeving”.
Toekomst voor waterstof
Op de vraag of waterstof in de woning wel of geen toekomst heeft, antwoord Peter dat heel Nederland in de toekomst over zou moeten gaan op groene waterstof in plaats van aardgas.
Peter: “Waterstof kan in de gebouwde omgeving op verschillende manieren worden gebruikt; met waterstof cv-ketels voor bestaande woningen, al of niet gecombineerd met een warmtepomp, en brandstofcellen voor nieuwbouw. De brandstofcel, die efficiënter is in gebruik, is op dit moment nog erg kostbaar. De waterstof cv-ketel is voor nu een relatief goedkope oplossing. Vanaf mijn studie ben ik al geïnteresseerd in exergie oftewel arbeidsvermogen uit een energiestroom. Het is eigenlijk waanzin om aardgas te verbranden en er huizen mee te verwarmen. Voordat aardgas geschikt is om onze woningen te verwarmen wordt de temperatuur omlaag gebracht van 1200 graden naar zo’n 60 graden. Dat is een arbeidsvermogen van 8%, wat erg weinig is. Als je alleen waterstof gaat verbranden in een cv-ketel trap je in dezelfde valkuil, vandaar is mijn voorkeur op langere termijn voor een combi met warmtepompen en brandstofcellen”.
Bij het gebruik van waterstof is het belangrijk dat deze groen is. Groene waterstof wordt gemaakt met zonne- of windenergie. Op Goeree-Overflakkee wordt jaarlijks meer duurzame elektriciteit opgewekt dan er op het eiland gebruikt wordt. Deze energie kan ingezet worden voor de productie van groene waterstof voor Stad. Hiervoor zijn geen nieuwe wind- of zonneparken nodig. Wereldwijd levert de wind voldoende energie voor de wereldbehoefte. De zon is zelfs een oneindige bron van energie en levert duizenden keren de wereldbehoefte aan energie. Helaas kan de energie uit wind en zon niet eenvoudig op grote schaal opgeslagen en getransporteerd worden. Hiervoor is waterstof met name geschikt. Maar er is meer onderzoek nodig, hoewel de ontwikkeling van waterstof wereldwijd razendsnel gaat. Er wordt gekeken naar wat praktisch mogelijk en haalbaar is met waterstofoplossingen.
Over Stad Aardgasvrij
Een hele dorpskern collectief verwarmen met groene waterstof gebeurt nog niet. Stad aan ’t Haringvliet krijgt deze unieke kans mede omdat ze onderdeel zijn van het Programma Aardgasvrije Wijken. Maar vanaf 2025 aardgasvrij worden, gaat alleen door als er voldoende draagvlak is onder de inwoners. Ook moet de overstap naar waterstof aan een aantal belangrijke uitgangspunten, oftewel beloften, voldoen zoals Veilig of anders niet, Altijd warm, Betaalbaar, Groen, Het mag, Het kan en Vertaalbaar. In juni kunnen alle inwoners van Stad aan ’t Haringvliet hierover stemmen. 70 % moet voor een aardgasvrij Stad zijn vanaf 2025. Dan gaat het project verder.
Bij het Stad Aardgasvrij project zijn inmiddels meerdere partners betrokken. Wat begon als een idee van een groep inwoners, is nu uitgegroeid tot een samenwerking met de gemeente Goeree-Overflakkee, Stedin, Woningcorporatie Oost West Wonen, Essent, Greenpoint Group, Provincie Zuid-Holland, het Energieloket Goeree-Overflakkee, Gasunie en H2GO.
Meer informatie over het project Stad Aardgasvrij is te vinden op de website: www.stadaardgasvrij.nl.