Op dinsdagavond 8 juli kwamen zo’n 50 inwoners van Stad aan ’t Haringvliet samen in het Trefpunt voor een nieuwe stap in het project Stad Aardgasvrij. Na een warme opening door Tafelaar Stella Braber en burgemeester Ada Grootenboer-Dubbelman, nam kwartiermaker Bert den Ouden het woord. Hij gaf een inkijkje in de plannen tot nu toe en vertelde over de basis van het plan: een hybride oplossing met waterstof, lokale buizenopslag en waterstofproductie, en multi-fuel ketels als belangrijke pluspunten.
De multi-fuel cv-ketel: een slimme alleskunner
Een opvallende innovatie in het plan is de multi-fuel cv-ketel. Deze slimme ketel die op dit moment ontwikkeld wordt, kan automatisch schakelen tussen aardgas en waterstof, of een mix daarvan. Deze ketel zou zodra deze beschikbaar is al geïnstalleerd kunnen worden, want hij werkt dus ook gewoon op aardgas. En zodra waterstof beschikbaar is, schakelt hij moeiteloos over. Valt de waterstofproductie tijdelijk stil, dan springt aardgas weer bij. Zo blijft iedereen warm, onder alle omstandigheden.
De ketel is nog in ontwikkeling, maar het projectteam en de Tafelaars brachten al een bezoek aan de fabrikant die samen met partners bezig is met deze innovatieve cv-ketel.
Buizenopslag en kleine elektrolyser als basis
Naast de multi-fuel ketel is ook de lokale buizenopslag essentieel voor het plan. Opslag van waterstof past goed bij ons eiland Goeree-Overflakkee. Zeker omdat hier meer duurzame stroom wordt opgewekt dan verbruikt. Door waterstof op te slaan kan je zelf de momenten kiezen waarop stroom wordt gebruikt. En stroom heeft op verschillende momenten, verschillende prijzen. Door hier slim mee om te gaan, kan op die goedkope momenten elektriciteit via een elektrolyser omgezet worden in waterstof. En die waterstof kan dus veilig opgeslagen worden in een buizenopslag. Een systeem dat al tientallen jaren gebruikt wordt in onze buurlanden voor het opslaan van aardgas. Met opslag kan Stad onafhankelijk en betaalbaar verwarmd worden.
Hybride
Een ander belangrijk onderdeel van het plan is het hybride systeem: een waterstof cv-ketel – of de innovatieve multi-fuel ketel – in combinatie met een kleine hybride warmtepomp. De warmtepomp zorgt voor aanzienlijk minder vraag naar waterstof. Hierdoor nemen de kosten van de elektrolyser en de buizenopslag af. En wordt het project betaalbaar. De keuze voor een hybride warmtepomp ligt bij de bewoners zelf. Maar berekeningen laten zien dat dit hybride systeem voordeel oplevert voor de bewoners, zelfs bij minder goed geïsoleerde woningen. Er zijn weinig aanpassingen nodig in huis, het energielabel gaat omhoog en een woning wordt meer waard. Inwoners kunnen vervolgens hun woning isoleren op de natuurlijke momenten; als er een verbouwing plaatsvindt bijvoorbeeld.
De Tafelaars
Burgemeester Ada Grootenboer-Dubbelman bedankte in het openingswoord de Tafelaars, de groep inwoners die jaren geleden met het idee is gestart: “De inzet, vasthoudendheid, betrokkenheid en geduld van de Tafelaars is goud waard. Zonder jullie was dit project nooit gekomen waar het nu staat”. Ze vertelde ook dat we er nog niet zijn: “Er moeten nog belangrijke stappen gezet worden. Het is een puzzel, met bestaande stukjes, maar ook met stukjes die nog uitgevonden moeten worden. Maar dat hoort bij vernieuwen. Bij verkennen en innoveren. En dat zie je in Stad. Hier worden ideeën geboren die misschien wel een inspiratie worden voor andere plekken in Nederland.”
Hoe nu verder
Om naar de volgende fase te kunnen gaan is subsidie nodig, onder andere van de landelijke overheid. Hierover is de gemeente in gesprek met de ministeries VRO en KGG. Uit de gesprekken blijkt dat de ministeries veel waardering hebben voor het vele werk dat is verzet tot nu toe. Er ligt nu een sterker uitgewerkt plan dan voorheen.
Toch zijn er nog een aantal punten die verder uitgewerkt moeten worden voordat er een subsidieaanvraag bij het Rijk kan worden ingediend. Denk aan een nadere invulling van de governance-structuur: wie pakt welke rol op in de uitvoeringsfase? Ook moet de cofinanciering duidelijker worden. Wat dragen andere partijen bij? Daarnaast wil het Rijk dat de risico’s beter worden afgedekt dan nu in het plan beschreven staat. De ministeries hebben het projectteam hiervoor een termijn van zes maanden gegeven. De komende tijd werkt kwartiermaker Bert den Ouden samen met zijn team deze onderdelen verder uit.
Over het project Stad Aardgasvrij
In 2017 startte een groep inwoners uit Stad aan ’t Haringvliet het initiatief Stad Aardgasvrij. Zij zochten samen met de gemeente naar duurzame manieren om het dorp van het aardgas af te kunnen halen. Groene waterstof bleek een goede optie. Samen met de gemeente Goeree-Overflakkee en partners als Stedin, woningcorporatie Oost West Wonen en Essent werken de initiatiefnemers aan het plan.
