Stad Aardgasvrij is een idee van een groep inwoners uit Stad aan ‘t Haringvliet. Met partners maken zij een plan voor een aardgasvrij Stad aan ’t Haringvliet door collectief over te stappen op groene waterstof of een eigen individuele aardgasvrije oplossing. Een volledige dorpskern over laten stappen naar waterstof in plaats van aardgas is in Nederland nog nooit gedaan. Daarom wordt alles eerst goed uitgezocht. Zo moet het betaalbaar zijn voor de inwoners, maar natuurlijk ook veilig, en het moet volgens de wet kunnen. Al deze voorwaarden zijn in beloften samengevat. Dit zijn: Veilig of anders niet, Altijd warm, Betaalbaar, Voldoende draagvlak, Groen, Het mag, Het kan en Vertaalbaar.
Natuurlijk staat veiligheid bovenaan. Gelukkig weten we inmiddels dat overstappen van aardgas naar waterstof inderdaad veilig kan. Verschillende partijen zijn hierbij betrokken. Zij zorgen er samen voor dat verwarmen van huizen met waterstof inderdaad op een veilige manier gebeurt. De komende tijd gaan we in gesprek met mensen die zich hiermee bezig houden. Een van deze mensen is Harm Vlap, technisch consultant bij DNV in Groningen.
Hoe veilig is waterstof in de woning?
Deze vraag leeft bij veel mensen en heeft alle aandacht binnen het project Stad Aardgasvrij. DNV is een van de partijen die hierbij betrokken is. In een interview met Harm Vlap gaan we uitgebreid in op deze vraag. DNV is een onderzoeksbureau voor energie, maritieme, olie- & gasindustrie en is wereldwijd betrokken bij energievraagstukken. DNV is als onafhankelijke expert op het gebied van risicomanagement en certificering nauw betrokken bij Stad Aardgasvrij.
Op de vraag ‘waarom waterstof?’, antwoordt Harm dat we in de toekomst naast elektriciteit een duurzame energiedrager nodig hebben die we op kunnen slaan. Op dit moment is elektriciteit moeilijk op te slaan. Daarom is het verstandig om vooral in de winter ook gebruik te kunnen maken van een energiedrager die we op kunnen slaan. Waterstof is om die reden een goed alternatief voor aardgas naast elektriciteit. Nieuwe woningen zijn heel goed te verwarmen met alleen elektriciteit omdat ze goed geïsoleerd zijn. Bij veel oudere woningen is dit niet het geval. In Stad aan ’t Haringvliet bestaat de woonkern merendeels uit woningen die gebouwd zijn voor 1991. Voor deze woningen zou groene waterstof een goede oplossing zijn. “En waterstof is een heel interessant en leuk onderwerp om mee bezig te zijn”, vertelt Harm enthousiast.
Samenwerking en verbinding
Bij het project Stad Aardgasvrij zijn naast de inwoners en DNV veel andere partijen betrokken, onder andere de brandweer, de veiligheidsregio, Staatstoezicht op de Mijnen, Stedin en Autoriteit Consument en Markt (ACM). “Met elkaar zorgen wij ervoor dat de controle en de veiligheid in de woning gewaarborgd worden bij het gebruik van waterstof”, benadrukt Harm. In zijn rol als ontwikkelaar en technisch adviseur werkt hij nauw samen met de betrokken partijen. In het laboratorium en in Inspiratiehuis Stad Aardgasvrij worden onderzoeken gedaan en testen uitgevoerd naar de werking van waterstof. Deze resultaten delen ze voortdurend met elkaar. De verbinding met deze partijen is belangrijk voor draagvlak en acceptatie.
Testen en doorontwikkelen
Inspiratiehuis Stad Aardgasvrij is vorig jaar twee maanden verwarmd met waterstof. Voor deze proef moesten aardgasleidingen omgezet worden voor het gebruik van waterstof. De ombouw van gasleidingen was al uitvoerig getest bij projecten met appartementen in Rozenburg en enkele woningen in Uithoorn, waarbij Harm ook nauw betrokken was. In Stad werd het veiligheidssysteem in de waterstofketel en een prototype van de veiligheidsklep voor de 24 uurs controle getest.
Eenmaal per etmaal worden twee klepjes gesloten, één bij de ketel en één bij de meter. Er wordt twee keer gemeten wat de druk in de leiding is. Als de druk verandert is er een lekkage. Dan blijven de klepjes dicht en wordt geen waterstof meer aangevoerd.
Met de resultaten van deze tests worden de ketels en de kleppen doorontwikkeld en verbeterd voor grootschalig gebruik. Harm: “Hiermee laten we de markt zien dat het systeem werkt”.
Veiligheid in de woning
Het gebruik van waterstof in de woning is veiliger dan aardgas. Harm: “Eén van de redenen is dat er maar één waterstofleiding naar de ketel gaat en geen leidingen naar een gasfornuis of -oven. De kans op lekkage en doorboren is hiermee vele malen kleiner dan bij aardgas. Bij de overstap naar waterstof worden de gasleidingen in de woning vooraf geïnspecteerd. Hiermee worden ook hele kleine lekjes die er misschien al langere tijd zitten opgespoord en hersteld. Bij het gebruik van waterstof in de woning worden dezelfde veiligheidsgaranties gegeven als bij aardgas”. Een andere reden is dat bij verbranding van waterstof geen koolmonoxide kan vrijkomen. Daarom is er geen risico op koolmonoxidevergiftiging. Ook wordt er aan waterstof een geurtje toegevoegd. Als er ondanks alle maatregelen toch waterstof zou lekken ruik je dit.
Gemiste kans als je dit laat lopen
Het project Stad Aardgasvrij biedt een unieke kans aan de inwoners van Stad aan ’t Haringvliet. De overstap naar waterstof is gratis is en de waterstofprijs wordt 15 jaar lang niet hoger dan een vergelijkbare aardgasprijs van € 0,90 per m3 inclusief belastingen en BTW. Harm geeft aan dat het bijzonder is dat de groene waterstof gemaakt kan worden in de regio waar ook de windmolens staan. Dat is nergens anders te vinden in Nederland. Op de vraag of hij zijn woning zou willen verwarmen met waterstof zegt hij volmondig ja. Hij ziet het als een gemiste kans als je dit laat lopen.
Over Stad Aardgasvrij
Stad Aardgasvrij is een initiatief van een groep Stadtenaren. Deze inwoners maken samen met deskundigen uit het bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen een plan om Stad aan ‘t Haringvliet vanaf 2025 aardgasvrij te maken. Dit door gezamenlijk over te stappen op groene waterstof of een eigen aardgasvrije oplossing. In juni bepalen de inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties zelf of Stad vanaf 2025 aardgasvrij wordt.
